İyi Huylu Prostat Büyümesi Nedir?

Yazar: Prof. Dr. Yusuf İlbey Son Güncelleme: Ara 8, 2021

İçindekiler

İyi Huylu Prostat Büyümesi Nedir?
Prostat Neden Büyür?
İyi Huylu Prostat Büyümesi Belirtileri Nelerdir?
İyi Huylu Prostat Büyümesinin Tanısı Nasıl Koyulur?
İyi Huylu Prostat Büyümesi Nasıl Tedavi Edilir?
İyi Huylu Prostat Büyümesi Tedavi Edilmez İse Ne Olur?
İyi Huylu Prostat Büyümesi Kansere Dönüşür Mü?

İyi huylu prostat büyümesi ya da kısaca prostat büyümesi, prostat bezindeki bazı hücrelerin büyümesi neticesinde ortaya çıkan bir hastalıktır. Prostat büyümesi, halk arasında bilinen şekliyle iyi huylu büyüme ve kötü huylu büyüme olarak ikiye ayrılır. Kötü huylu büyüme prostat kanserini ifade eder. İyi huylu prostat büyüme ise kanser olmayan büyümedir.

İyi Huylu Prostat Büyümesi Nedir?

İyi huylu prostat büyümesi tıp dilinde benin prostat hiperplazisi olarak bilinir. BPH olarak kısaltılır. Prostatın büyüyerek içinden geçen idrar kanalına (üretra) bası yapar ve idrar akımına engel olur. İleri yaştaki erkeklerde görülen prostat büyümesi, kendini idrar yapma zorluğu şeklinde gösterir. Nedeni tam olarak belli değildir. Prostat bezinin iç kısmında bulunan bezlerin büyümesi sonucu ortaya çıkar. Büyüyen prostat bezler, prostatın ortasından geçen idrar kanalına bası yapar. Bu durum idrar yapmada zorlanmaya neden olur.

Prostat Neden Büyür?

Prostat büyümesi sık görülen bir durumdur. İyi huylu prostat büyümesinin nedeni tam olarak belli değildir. Ancak oluşumunda hormonların etkili olduğu düşünülmektedir. Yaşlanmayla birlikte erkeklerde görülen hormonal değişiklikler prostatta büyümeye neden olur. Prostat büyümesi, prostatın orta kısmındaki bezlerden başlar. Büyüyen bezlere adenom adı verilir. Büyüyerek sertleşen bezler idrar kanalına bası yapar. Bunun sonucunda prostat büyümesi olan kişilerde idrar yapmada zorluk, idrar tutamama gibi şikayetler görülür.

Erkeklerde, erkeklik hormonu olan testosteronun yanında, kadınlık hormonu olan östrojen hormonu da bir miktar bulunur. Yaşlanan erkeklerde testosteron hormonu azalır, böylece östrojen hormonu artmış olur. Bu durum östrojen hormonunun, bazı prostat hücrelerini tetikleyerek onların büyümesine neden olur. Ayrıca yaşlanmayla birlikte, erkeklerde testosteron hormonu azalır, ancak testosteron hormonunu daha aktif şekli olan dihidrotestosteron (DHT) düzeyi artar. Artan DHT, prostat büyümesini tetikler.

İyi Huylu Prostat Büyümesi Belirtileri Nelerdir?

İyi huylu prostat büyümesinin başlıca belirtileri şunlardır;

Gece işemek için sık uyanma,
İdrar yapmada zorluk (idrar tutukluğu),
İdrar yaparken ıkınma ihtiyacı duyma,
İdrarın hemen gelmemesi yani idrarın başlamasında gecikme,
İdrar bitimine doğru damlamaların olması,
Kesik kesik işeme,
Çatallı işeme,
İdrar kaçırma
İdrar tazyikinde azalma,
İdrarda incelme,
İdrar yaptıktan sonra sanki içeride daha idrar varmış hissi,
Ağrılı idrar yapma,
Sık idrar yolu iltihabı geçirme,
Kanlı meni
Boşalırken ağrı duyma.

Bu belirtilerin hepsi bir kişide görülmeyebilir.

İyi Huylu Prostat Büyümesinin Tanısı Nasıl Koyulur?

Prostat büyümesi şikayetleri olan bir kişinin üroloji doktoruna başvurması gerekir. Ürolog, öncelikle hastanın şikayetlerini ve hikayesini dinler. Hastanın varsa kullandığı ilaçları öğrenir. Daha sonra hastada genel muayene ve prostat muayenesi yapar. Prostat muayenesinde prostat bezinin büyüklüğüne ve kıvamına bakılır. Doktor, gerek duyulması durumunda bazı kan ve idrar tahlilleri isteyebilir. Bunlar;

İdrar Tahlili

İdrar tahlili ile idrar yolu enfeksiyonu olup olmadığı araştırılır.

PSA Testi

PSA (prostat spesifik antijen) yüksekliği prostat kanseri şüphesini akla getirir. Şüphe olması durumunda prostat biyopsisi yapılır.

Üroflowmetri

İdrar akım hızının ölçülmesidir. Bu testte, bir saniyede ne kadar idrar atıldığın ölçülür. Ölçüm özel bir cihaz ile yapılır. Test bitiminde hasta idrarını yaptıktan sonra idrar kesesinde (mesane) kalan idrarın miktarı ölçülür.

İyi Huylu Prostat Büyümesi Nasıl Tedavi Edilir?

Prostat büyümesinin tedavisinde seçilecek yöntem, hastanın şikayetlerinin şiddetine ve prostat bezinin iriliğine bağlıdır. İyi huylu prostat büyümesinin tedavisinde uygulanan tedaviler; hiç bir şey yapmadan hastayı takip etmek, ilaç tedavisi ya da prostat ameliyatıdır.

Eğer hastanın şikayetleri hafifse ve hayat kalitesini bozmuyorsa, ilaç tedavisi uygulanır. Prostat tedavisinde çeşitli ilaçlar kullanılmaktadır. İlaçlar, prostat ve mesane boynundaki kasları gevşeterek idrar akımını kolaylaştırır. İlaç kullanan hastalar belli aralıklarla kontrole çağrılır ve şikayetlerde artış, idrar yolu enfeksiyonu ve idrar kesesinde taş olup olmadığı araştırılır.

İlaç tedavisinden fayda görmeyen hastalarda ise ameliyat ile prostatın büyüyen kısmı çıkarılır. Ameliyat açık ya da kapalı yöntemler ile yapılır.

İyi Huylu Prostat Büyümesi Tedavi Edilmez İse Ne Olur?

Prostat büyümesinde erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Eğer hastalığın fark edilmesinde ve tedavisinde geç kalınırsa; tekrar eden idrar yolu enfeksiyonları, böbrek yetmezliği, mesane taşları, mesane taşlarına bağlı olarak idrar kesesinde oluşabilecek uzun süreli tahrişe bağlı mesane kanseri gelişebilmektedir.

İyi Huylu Prostat Büyümesi Kansere Dönüşür Mü?

Prostat büyümesi ile prostat kanseri farklı iki hastalıktır. Prostat büyümesi hiç bir zaman prostat kanserine dönüşmez. Ancak prostat kanseri de yaşlanmaya bağlı olarak gelişir ve prostat büyümesi ile prostat kanseri aynı hastada birlikte görülebilir.